Liever geen uitverkorenen?

Ik kan goed tekenen. Al vanaf jong was duidelijk dat een carrière in de creatieve hoek een goede keus zou zijn. Ik was vanaf ongeveer 8 jaar officieel creatief, een uitverkorene zo u wilt. Ik ben daar trots op. Iedere dag maak ik met plezier mooie dingen, en het dragen van snorren en vreemde kleren in het openbaar is me toegestaan vanwege mijn talent.

Creatieve beesten

Mijn kinderen voed ik op tot creatieve beesten met een prachtige eigen kijk op de wereld. En hun werk zal me inspireren tot nog mooier eigen werk! Ze krijgen alle kunstboeken en mogen naar de mooiste musea. En uiteraard hebben ze mooie, dure, fijne potloden.

Tenminste, dat was het plan.

Nee!

Maar mijn dochter weigerde te tekenen. En die potloden konden haar gestolen worden. En die musea trouwens vaak ook.

Op vakantie een paar jaar geleden begreep ik het ineens. We waren op een prachtig mooie, saaie plek in de Italiaanse bergen. Lekker tekenen, lezen, genieten van de natuur en leven bij de dag. Tenminste, dat was het plan. Mijn dochter zag dat niet zo. Ze was de eerste dagen bokkig en liep een beetje met haar ziel onder haar arm. Tot ze ineens een acute aanval van maaklust kreeg. Met een ongekende energie en vindingrijkheid werkte ze hard aan een product. Dit product:

‘Het is een planner.’ ‘Voor onze vakantie. Dan kunnen we bij iedere dag opschrijven wat we kunnen doen.’ Ze had last van het richtingloze van onze vakantie. En loste dat op. Ik was ontroerd en prees haar. Haar begrip van het probleem, haar daadkracht, haar plan en hoe mooi het uitpakte. ‘Het is zo creatief!’ riep ik uit.

Ze keek me aan. ‘Nee mama.’ ‘Wat jij doet is creatief. Jij kunt mooi tekenen.’ ‘Dit was gewoon nodig.’ Au.

Wie is er nu eigenlijk creatief?

Mijn werk zorgde ervoor dat zij niet eens begon. Pas toen ze een domein had ontdekt dat ze niet als het mijne zag, kon ze vrij zijn en mooie dingen maken. En oplossingen voor problemen verzinnen had voor haar niet de lading van talent en creatief en dus kon ze dat veilig doen.

Wat is creativiteit dan?

Wat mij betreft precies wat mijn dochter doet. Iets is stom, je maakt het beter. Een life-skill die iedereen goed kan gebruiken. Zonder de zware lading van kunst of talent. Net zo gewoon als veters strikken.

Want natuurlijk zijn kunstenaars creatief, maar dat betekent niet dan anderen het niet zijn. Jammer genoeg is dat is wel de boodschap die kinderen vaak krijgen: je moet bijzonder zijn om bijzondere dingen te mogen en kunnen doen.

Alleen evident talent gaat naar een cursus, en alleen slimpies gaan naar de plusklas. Dat is leuk voor de uitverkorenen, maar het is ook een boodschap aan de achterblijvers. Een schadelijke boodschap wellicht: Jij niet. Je hebt het niet. (Voelt als nooitniet.) Natuurlijk snap ik dat plus-werk voor veel kinderen goed en belangrijk is, maar ik vind het selecteren zo lastig. Vooral voor het selecteren op creativiteit.

Ik kan daar niet zo goed tegen.

Creativiteit is voor iedereen goed en fijn. En tekenen is niet belangrijker dan andere dingen. En je wordt in de meeste dingen beter door te oefenen. Allemaal. Gewoon oefenen. Dus kun je goed tekenen: prima. Kun je er niks van? Ook prima, dat komt wel.

Rolmodel?

Ik lijk met mijn talent vaardigheden misschien best en lollig rolmodel, maar voor mijn dochter werkt mijn geteken contraproductief. Nooitniet. Het is te mooi, te makkelijk, te irritant.

Doorzetten

Wat ze niet ziet, is dat ik natuurlijk al tientallen jaren heb geoefend. (10.000 uur? Makkelijk!) En dat het eerst echt niets was, het zag er niet uit. Had ze dat wel gezien, dan was het beter gegaan. Zowel Trouw als Volkskrant hadden een heerlijk bericht vanmorgen: kinderen die hun ouders zien zwoegen, ontwikkelen meer doorzettingsvermogen. Dank u.

Stiekem tekenen

Ik zal voortaan stiekem tekenen, en in het volle daglicht iets onmogelijks nieuws proberen te leren. Voor mijn kinderen. Oh, en natuurlijk voor mezelf! Zonder label van talent of iets plussigs.

En mijn dochter? Die is nu een supercreatieve maker. (Was ze trouwens altijd al.)