Maakonderwijs 2020: van dromen naar daden

‘Zeg Astrid, jij bent toch van het #klooien, hoezo schreef je dan een boek voor leraren vol schema’s enzo?’ In dit blog vind je het antwoord.

De maakgemeenschap is een romantische. Vrolijke klooiers die het logisch vinden dat iedereen vanzelf besmet raakt het met het maakvirus. Ik ben er zelf ook zo eentje: als ik maar laat zien hoe leuk het is, neem ik vanzelf iedereen mee. Ik laat graag zien dat je alleen maar hoeft te beginnen.

Lekkersamenklooien

Mede oprichter van onze stichting Peet en ik zijn zelfs zo sterk overtuigd van het klooien dat we onze stichting bij oprichting Stichting Lekkersamenklooien noemden. Sommigen mensen vonden het woord klooien stom, anderen vonden het juist een troostrijke nieuwe belofte.

Al snel ontdekte ik dat ‘gewoon beginnen’ met maken voor mijzelf en veel andere makers best vanzelfsprekend is. Ik heb niet zo’n last van handelingsverlegenheid; ik vind mooi vaak niet zo belangrijk en heb geen moeite met mislukte zooi weggooien. 

Maar ik merkte ook dat ‘gewoon beginnen’ tegen iemand zeggen bang kan maken en soms doet blokkeren, dat er niks lukt. En dat het dan voelt als een oordeel. Het is immers gewoon. (Dus makkelijk?)

Gaandeweg leerde ik dat er aan bepaalde voorwaarden moet worden voldaan om goed te kunnen klooien: een fijne plek, genoeg tijd en vertrouwen van anderen en in jezelf.

En dat er bepaalde bouwstenen nodig zijn: kennis, maakvaardigheden, materialen en gereedschap.

En ik leerde dat mensen die goed kunnen klooien een bepaalde ervaring en kennis hebben, waardoor ze er goed in zijn. (Vaak vergeten ze dat zelf.)

Goed kunnen klooien is niet aangeboren, maar voor een heel groot deel aangeleerd.

In het begin richtte ik wat ik maakte voor onze stichting op families en thuis onder het mom zie maar wat je er mee doet. Maar steeds meer scholen gaven aan ook met ons materiaal te (willen) werken. En dus moesten we anders gaan denken.

Lekker samen klooien is niet makkelijk 

Veel leraren willen maakonderwijs in hun klas realiseren, maar zien het hoe niet altijd voor zich. Ze zouden best graag klooien, maar twijfelen over de opbrengst en het proces. Gewoon laten gaan kost veel tijd, en werkt niet bij alle kinderen even goed. Is het reëel te willen klooien op school?

En dus schreef ik een boek voor leraren

Paulo Blikstein zei op de geweldige Fablearn Dialogues Conferentie op de HAN dat de tijd is aangebroken om van slogans naar goed onderbouwde ideeën te gaan. Van idealen en overtuigingen naar een heldere aanpak. Hoe komen we van klooien vanuit een ideaal naar goed onderwijs zonder de kern te verliezen?

In mijn boek Maken in de klas maak ik die stap: samen met (heel verschillende) leraren onderzoek ik het maakonderwijs.

De bron van het boek waren veel gesprekken die ik met leraren (soms al jaren) voerde over hoe je dat maken dan doet, en vooral waarom. Waar de vrijheid zit en waar de structuur. In het boek komen die verhalen samen.

  • We ontdekten dat vaardigheden essentieel zijn, en dat het belangrijk is de verschillen tussen kinderen te herkennen en erkennen. 
  • En dat vrij klooien weliswaar heel romantisch en aantrekkelijk is, maar dat niet alle kinderen dat willen en kunnen (binnen de beperkte tijd die er is binnen de school).
  • En dat we ze dan dus zetjes kunnen geven door middel van een opdracht of kennis, of het aanleren van vaardigheden.
  • Dat je om met een hele klas te kunnen werken een bepaalde structuur en proces nodig hebt.
  • (En dat een proces het creatief proces kan ondersteunen, maar ook plat kan slaan.)
  • Bovendien willen veel leraren dat maken onderdeel is van hun onderwijs is. Niet een los blok in de week, maar dat het het andere leren inhoudelijk versterkt.

En dat betekent dat het maken in de klas net anders moet dan thuis.

Dag romantiek?

Zeggen we daarmee de Romantische Klooiende Maker vaarwel? Geenszins. Want laten we ons wel realiseren dat de romantische maker een klooier werd door de ervaring en kennis die hij/zij opdeed. Om van onze kinderen klooiers te maken moeten we ze die ervaring en kennis op laten doen. Klooiruimte vinden ze dan vanzelf.

Klooien Maken in de klas

Dus wil je maken in de klas? Lees dan mijn boek. Daar leggen we uit hoe je daar binnen jouw onderwijs plek voor maakt. En hoe je de balans vindt tussen structuur en vrijheid. En hoe je het voor jezelf en alle kinderen goed regelt. We laten zien dat maakonderwijs op veel manieren kan, en dat er geen vaste of verplichte aanpak is, maar dat het wel goed is een aanpak te kiezen. Eentje die bij jou en jouw klas past.

Klooien thuis

En wil je thuis dan nog meer? Dat is geweldig! Ik maakte al van alles voor jullie en werk nu aan een #thuisblijfklooiboek

En ik zal nooit meer zeggen dat je gewoon moet beginnen. Maar beginnen is wel goed. Ik hoop dat onze dingen je daarbij helpen, of je nou leraar bent of niet. Veel plezier!

Maken in de klas, handboek voor leraren. Uitgeverij Pica. https://makenindeklas.nl/