Op vakantie geef ik mezelf altijd een opdracht die ervoor zorgt dat ik iets nieuws leer (maken). Avonturen beleven. Meestal oogst ik daarmee wel iets van waardering:

• Ik ga een lichtgevoelige robot bouwen > Wow!
• Ik ga leren hoe je popups maakt! > Cool!
• Ik ga cartoons tekenen > Gaaf!
• Ik ga een hele stapel bomen zagen en hakken! > Stoer!
• Ik ga een huis ontwerpen! > Niet!
• Ik ga met papier illustreren! > Mooi!

Deze keer ging dat anders.

Ik ga borduren! En toen werd het stil.

Een beleefd moah was mijn deel (op zijn best). Grappig.

Bayeux

Mijn aandacht kwam wel ergens vandaan: we gingen naar Normandië. Daar in Bayeux hebben ze een Tapisserie van bijna 70 meter lang, ongeveer 55 centimeter hoog en bijna 1000 jaar oud. Het is één van de oudste stripverhalen en vertelt de strijd tussen Engeland en Normandie in de battle of Hastings. En het is prachtig.

Bekende hoogtepunten vind je hier en hier en hier. Maar wat mij vooral trof waren de kleine details. De speciale gekke dingen, waardoor je ineens snapt dat er echte mensen 1000 jaar geleden bij elkaar hebben gezeten en dit maakten.

Kijk maar:

Au!

Diefstal van de maliënkolders na de overwinning: 

Laden van het schip voor de strijd:

Mijn favoriet: de komeet van Halley! Het museum van het tapijt

Bij het tapijt is ook een museum. Als maker had ik me daar enorm op verheugd. Ik zag al een compleet burduuratelier voor me! En een winkel met allerlei materialen om meteen zelf aan de slag te gaan.

Helaas had het museum een wat onduidelijke signatuur en verkocht de winkel dezelfde mokken en koelkastmagneten die zoveel musea hebben.

Jammer. Want als je zoiets moois hebt gezien, dat gemaakt is een een techniek die we allemaal (bijna) beheersen is er niets fijner dat zelf ook dingen gaan maken. En juist met borduurwerk is die drempel wat lager dan bijvoorbeeld met ‘echte’ kunst als olieverfschilderijen.

Want in borduurwerk herken je misschien je oma. En je kunt je voorstellen dat je het zelf ook wel kan. En dat je dan dit soort grappen maakt:

Het textielmuseum

In Tilburg staat één van mijn favoriete musea. Het Textielmuseum.

Vol prachtige textiel, enorme machines en experts (op leeftijd) die die machines kunnen bedienen en onderhouden. En met die machines kunstenaars en ontwerpers de kans geven prachtige ambachtelijke producten te maken. Ik geniet als ik daar ben. Iedere keer. En de maak-koorts breekt er gelijk uit (hieronder bij zoonlief).

In de krant stond een recensie van de tentoonstelling Under the skin. Daarin toonde de schrijver zich verheugd dat dat ambachtelijke wat op afstand werd gezet.

Maar wat mij betreft is er geen bevrijding nodig van ambacht en huisvlijt. Ik denk juist dat musea als het Textielmuseum die koppeling tussen ambacht en kunst als beste kunnen maken. En dat daarmee kunst dichterbij komt: dat je als bezoeker ineens begrijpt dat je zelf ook dingen kunt maken.

Bayeux als makermuseum

Dus nu droom ik: wie gaat er helpen een echte makerplek van Bayeux te maken? Een grote werkplaats waar geïnspireerd door het waanzinnige tapijt de mooiste dingen worden gemaakt. Door kunstenaars, lokale Fransen en voorbijgangers. Eén grote eclectische wildernis.

(Desnoods als popup werkplaats op de binnenplaats. Het is maar 6 uur rijden!)

(beeld: Bayeux Museum)

Borduren is stoer

Al die borduurders in Bayeux hebben zeker ruige grappen zitten maken. Want borduren is beslist niet tuttig, dat is maar een opvatting. Ik denk nu dat het een prachtige, langzame, aandachtige manier van illustreren is.

En mijn zoon? Die vindt borduren gewoon heel vet. En John Malkovich trouwens ook: ‘Directing him in the The Sheltering Sky, Bernardo Bertolucci “could not believe it” when he saw his existentialist hero hunched over an embroidery hoop.’

(Detailfoto’s heb ik gemaakt uit het prachtige boek The Bayeux Tapestry over het tapijt.)