De allereerste leergroep waarin een kind ooit terecht komt is zijn familie. De eerste en meteen ook de beste: de familie is een van de meest efficiënte leergroepen die mensen in hun leven tegenkomen. Het is spectaculair wat een kind de eerste vier jaar van zijn leven allemaal leert. Zonder plan doel maar door gewoon in de familie aanwezig te zijn.

Een familie die leert…

• Leert in context: het leren is op de plek en moment waar de kennis wordt toegepast.
• Leert door voorbeeldgedrag: andere gezinsleden leggen het niet zozeer dingen uit, maar laten het zien.
• Leert met meerdere zintuigen: cognitief, maar emotioneel en fysiek.
• Leert uit zichzelf: het leren is vrijwillig en wordt niet perse gezien als (formeel) leren

Bovendien is familie een groep waar ze weten wie je bent. In een onderzoek uit 1994 gaven kinderen aan liever met hun familie naar een museum te gaan dan met school. Met hun familieleden kunnen kinderen meer op basis van persoonlijke voorkeuren rondlopen en beter samen praten over wat ze ervaren en denken.

Dat leren dat start in de familie gaat in feite altijd door. Dan noemen we het Life Long Learning: het voortdurend, uit eigen beweging en motivatie uitbreiden van kennis en vaardigheden voor persoonlijke of professionele redenen. Dit leren overstijgt vakken of specialismen, het gaat over mens zijn en leren leren. Life long learning leidt tot sociale samenhang, actief burgerschap, persoonlijke ontwikkeling en autonomie.

Maar we kunnen er niets van

Maar hoe leuk en natuurlijk leren met zijn allen ook is, als de kinderen eenmaal naar school zijn lukt het niet altijd even goed meer.

• Want ouders zijn druk: 24/7 online verzoeken om aandacht vanuit vibrerende smartphones zorgt vaak voor continue stress bij ouders.
• Bovendien denken veel ouders van zichzelf dat ze niet zo leuk zijn om mee te spelen. Terwijl ruim ¾ van alle kinderen aangeeft het liefst samen met hun ouders iets te doen!
• Tenslotte is samen spelen vooral interessant als alle betrokkenen iets te leren hebben. (Meekijken bij het woordjes leren van je 6 jarige is best wel saai.)

Spelen kun je leren

Ouders en kinderen willen wel, maar weten niet altijd hoe. Toch is het niet moeilijk. Als we kijken naar een succesvolle family learning sessie zien we heel goed wat daar gebeurt:

• Het is speels, er is plezier en het is sociaal
• De verschillen in leeftijd tussen lerenden is van grote invloed op het leren, iedereen leert (iets) anders
• Families die leren geven hun observaties en ervaringen betekenis door ze samen te onderzoeken en bespreken
• Het is bij iedere familie anders

Als je wilt dat mensen samen leren, moet er voor iedereen wat te leren zijn. En moet het aanbod zo open zijn, dat er van alles te bespreken is. Met ruimte voor verschillende achtergronden en ervaringen, en vanuit het besef dat iedere familie zijn eigen flow en manier van samenwerking heeft.

Hangouders en het gevoel van onvermogen

NEMO

NEMO ziet ouders heel graag met hun kind naar het museum komen, maar ziet ook dat enkele ouders zich wat afzijdig houden. Die ouders staan te wachten tot er verder gelopen kan worden, ze staren een beetje in de ruimte of zijn gevangen in hun mobiel. En dat is niet de bedoeling. Want NEMO is voor iedereen.

En dus hebben we (de experts van NEMO, ons bedrijf Fonk en de bezoekers) samen een app gemaakt voor families die het museum bezoeken gemaakt: OntdekNEMO.

We geloven dat iedereen van leren houdt. Leren is een natuurlijke staat van zijn. De sleutel tot de oplossing is dus heel eenvoudig: zorgen dat het leren makkelijker wordt.

• In een super flexibel proces dat mensen zelf moeiteloos in hun eigen museumbezoek kunnen passen.
• Dat er voor zorgt dat ouders niet alleen faciliteren maar uit plezier en interesse mee doen.
• Met het tempo en ritme van families als uitgangspunt. (Want leren in een gedwongen methode voelt als school.)

Lekker samen klooien

Het gezin als sociale structuur is ijzersterk, wat kinderen daar leren over wie ze zijn en wat ze kunnen is minstens zo belangrijk als op school. Zolang we qua maken de ouders niet meehebben, zullen ze vol onbegrip het werk van hun kinderen negeren of weggooien. En bestaat de kans dat kinderen hun makerschap aan de wilgen hangen. Ouders moeten dus makers worden. Want alleen makers maken makers.

Voor veel ouders is het moeilijk samen met hun kinderen met techniek bezig te zijn. Toch zijn de meeste hindernissen wel uit te dagen!

Dat doe ik met de Klooikoffers: kant en klare uitleenkoffers met daarin een project dat je samen met je kind kunt doen. Geen bouwdoos, maar creatief werk. Open, maar veilig genoeg voor de faalangstigen.

(Klooikoffers testgroep)

Empathie

Je kunt van alles vinden van ouders die niet meespelen. Maar uitgangspunt moet zijn dat ze er een goede reden voor hebben. Er is een drempel of barrière die moet worden weggenomen. En dat is gelukkig heel makkelijk: goed bedachte familylearning! Eitje.