De definitie van perfectie is nu: nieuw, ongebruikt en ongeschonden. Da’s best vreemd, want dingen die langer meegaan zodat we ze ‘eigen kunnen maken’ en koesteren zijn eigenlijk pas ècht perfect. Het is tijd dat we perfectie hermaken!

Ik ga daarom me richten op makervaardigheden die te maken hebben met het ‘hermaken’: onderhoud, aanpassen en verbeteren. Dat betekent: het kiezen van onderhoudbare spullen, vaker schoenen poetsen, messenslijpen, fietsen onderhouden. Ik wil beter worden in het maken van kapotte dingen, of ze slopen en onderdelen gebruiken en natuurlijk goede dingen nòg beter maken.

Natuurlijk ken en doe ik al een en ander hiervan, maar door een aantal verhalen ben ik me nog meer bewust geworden van hoe dit ook ècht geluk oplevert. Hieronder vind je er drie. Een over Astrid’s schoenen, Maarten’s duurzame samenleving en uiteindelijk mijn voornemens, maar laten we beginnen bij een video-blog wat ik nu een aantal maanden volg.

50 jaar oud, zwaar gebruikt en mooi

Hij noemt zichzelf de ‘Postapocalyptische uitvinder‘, hij is Duits en moet van relatief weinig geld leven. Hij produceert video’s over hoe hij van nood een deugt maakt en oude spullen weer als nieuw maakt.

Onderstaande videos vielen mij het meest op. Het gaat over oud gereedschap die hij zonder al te veel moeite weer bruikbaar maakt. Het zijn mooie voorbeelden van hoe relatief eenvoudige apparaten ook makkelijk onderhoudbaar zijn en zo erg lang meegaan.

Boren en slijptollen reparatiemaraton

De bruikbare bankschroef van 50 jaar oud

Duurzaamheid, perfectie, en Maarten

Vorige week was  ik bij een fantastische avondsessie georganiseerd door collega en vriend op afstand: Maarten P. Kappert. Hij organiseerde de sessie naar aanleiding van zijn prikkelende uitnodiging. Het motto:  duurzaamheid en onze samenleving.

Een van de deelnemers van de avond schetste treffend onze obsessie voor perfectie en nieuwigheid.

We leven in een wereld waar alles nieuw, perfect en mooi moet zijn. Dat is een recept voor teleurstelling!

Veel spullen lijken gemaakt te zijn voor dat ene spannende moment van het uitpakken van een nieuw perfect ding. Daarna is het stuk, het heeft het doel bereikt, dus: snel naar het anticiperen op het volgende moment van perfectie.

Da’s nogal een destructieve, onhoudbare, maar ook ongezonde status quo. Laten we die status quo doorbreken door ons plezier te halen uit dat dingen mooier, beter en eigen gemaakt kunnen worden.

Het koesteren van bruikbaarheid

Als we dingen kopen die gemaakt zijn om lang mee te gaan, dan kunnen we ook plezier halen uit gebruik en het koesteren van bruikbaarheid.

Nieuwigheid is eigenlijk ongemakkelijk, onwennig en fragiel. Terwijl gebruikte dingen zoals schoenen, bestek en autos veel beter werken omdat je ze al een tijdje gebruikt èn kent.

Je weet hoe je het beste kan gebruiken en ook hoe je het beter en eigen kan maken.

Gebruiksvoorwerpen zijn waardevol als je ze beter kan maken. Gebruik, onderhoud en aanpassingen voegt dus waarde toe.

Zijn we misschien blind geworden voor de voordelen en geluk van onderhoudbaarheid? Zien fabrikanten en  mensen een lange levensduur van artikelen niet meer als meerwaarde? Zijn we toch echt verslaafd aan de consumeren: het kopen, opmaken en dan weer opnieuw kopen?

Het nieuwe ‘nieuw’ is ‘genieten van gebruik’.

Ik denk dat we af en toe vergeten welke voordelen er hangen aan dingen die niet nieuw zijn. Dingen die vertrouwd, betrouwbaar en mooi zijn op een hele andere manier.

Lapje op de schoen maakt het beter!

Later die week sprak ik medebestuurslid en dappere vriendin Astrid en ze vertelde over het lapje op een van haar dagelijkse schoenen. Ze is er dol op! De schoenen zitten al jaren heerlijk, want ze zijn goed ingelopen. Geen ‘zitschoenen’ dus.

Helaas zat er een snee in het bovenleer van één schoen. Dat is het stuk leer over je voet, achter je tenen. Direct werd het schoeisel ter reparatie aangeboden. De schoenmaker bood aan om op de goede schoen ook een reparatie-lapje te maken, maar daar wilde Astrid niets van weten.

Na dat ene reparatielapje zijn ze eigenlijk pas echt mooi!

Als beide schoenen er weer ‘als nieuw’ uit zouden zien, kon je niet zien dat ze gebruikt waren, zo legde ze uit. Bij haar nieuwe telefoon (de oude was op) wachtte ze ook vol smart op de eerst buts, zodat ze dan zonder vrees de telefoon kon gebruiken.

Die nieuwigheid leek haar ook dwars te zitten. Waarom zouden mensen zo lang mogelijk perfectie in stand willen houden en zo niet écht kunnen genieten van hun apparaat. Wat haar betreft zegt de kras, buts of kring pas echt iets over het object en de durf waarmee het gebruikt mag worden.

Geluk in gebruik, in plaats van nieuwigheid

We zijn eigenlijk ook niet geschikt om continu nieuwe dingen te hebben. Nieuwigheid is misschien wel spannend, maar dan wel‘tandarts spannend’, niet ‘verjaardag spannend’.

Je weet niet wat er gaat gebeuren en misschien gaat het wel mis! Er is onzekerheid of het nieuws wel gebruikt kan worden, of het geen desinvestering is, of misschien niet verwacht aan jouw hemelhoge verwachtingen. Al die onzekerheid bouwt zich op en de ‘opgeluchte’ anticlimax is misschien wel een beetje verslavend.

Eigenlijk is het gevoel na het ‘voor het eerst gebruiken’ een soort opluchting. Zo van: Phoe, dat valt mee! Ik kan weer verder met het leven.

Pas als je je nieuwe ding in gebruik hebt, weet je of het gelukt is: hij past lekker bij je lijf en leven, doet z’n werk, is betrouwbaar en daardoor is je leven ook een beetje beter geworden.

Beter en bruikbaarder; hoe, waar en wanneer je maar wilt

Kan je voorstellen dat je alles wat je hebt beter kan maken hoe en wanneer je maar wilt. Dus elke keer dat je wilt kan je dat gevoel van nieuwigheid krijgen, zonder in te leveren op de onzekerheid van iets nieuws. Dàt zou je eigenlijk op school moeten leren!

Wie haalt geen plezier uit een set blinkende èn lekker zittende schoenen, een soepel startende auto met zelf geïnstalleerde kuipstoeltjes en haarscherpe messen voor het maken van een verse kip-salade? Dat je zomaar dingen beter kan maken is dus zijn eigen beloning! Het enige wat je nodig hebt is zijn je wat vaardigheden en minimaal materiaal.

Het leren en toepassen van foefjes en handigheidjes verbind ook. Ik herinner gelijk de momenten dat ik als kleine man met mijn vader de ketting van mijn fiets schoonmaakte in een sopje en daarna gesmeerd weer terug op de fiets. Dat was natuurlijk super gezellig, maar ook leerzaam.

Natuurlijk was er overal smeer op de kleding, maar ook daarvoor hadden we een handig schoonmaakweetje.

Samen leren hermaken en onderhouden is vakantie

Ik ga mijn volgende vakantie besteden aan het leren van groot onderhoud. Dat is namelijk wat we vroeger ook deden.

Vakantie en vrije tijd was vroeger een moment om iedereen en alles te verwennen, ook apparaten, kleding en het huis werd weer als nieuw gemaakt. Dat is natuurlijk leuk omdat je kan klussen en klooien, maar achteraf ook erg bevredigend.

Ik ga met de vakantie en de vrije uurtjes weer ouderwets met mijn handen in de smeerolie en sop! Weer zwoegen tegen het roest, vlekken en vóór soepele, verbeterde dingen. Daarna weer genieten van het resultaat als ik geruisloos door Europa zoef, want een uitje hier en daar is ook wel fijn.